CHỮ NÔM oder de fréiere vietnamesesche Skript a seng Vergaangenheet Contributiounen zur vietnamesescher Literatur - Sektioun 3
Hits: 1011
Nguyễn Khắc Kham
... weiderfuere fir Sektioun 2:
II. Chinesesch Zeeche benotzt a Kombinatioun fir Representatioun am Bäinumm
Wann een eenzegt Chinesescht Charakter net konnt representéieren Chữ Nomm mat senger Sino-Vietnamesesch Liesung oder klang Ähnlechkeete vu senger Sino-Vietnamesesch Liesung goufen zwee chinesesch Personnagen benotzt, déi eng als bedeitend, déi aner als fonetesch.
D'Wiel vum Chinesesche Charakter fir als fonetesch benotzt ze ginn war baséiert op den zwielef Regelen hei uewe ginn Hồ Ngọc C anẩn iwwer Toun Ähnlechkeeten. Sou wéi et bedeitend ass, gouf et entweder vun engem Chinese Charakter oder vun engem Chinese Radikal vertruede.
Ex .: + Nôm Charakter 𠀧 (ba, dräi) besteet aus der fonetescher 巴 (gelies ba) an de bedeitende Bedeitung dräi.
+ Nôm Charakter 𢬣 (Tay, dem) besteet aus der Bedeitung Hand (dem) an d'phonetesch oo (gelies daat).
+ Nôm Charakter 啉 (trëm, honnert) besteet aus der Bedeitung 百 (honnert) an d'phonetesch 林 (gelies ech).
+ Nôm Charakter 𪡔 (ra, rausgoen) besteet aus der fonetescher 出 (gelies la) an de bedeitenden (rausgoen).
Dës Beispiller weisen datt d'Schätzen keng fix Positioun hunn. Prinzipiell gëtt et op der lénker Säit plazéiert. Sou ass de Fall mam uewe genannten Beispill. Aus Grënn vun der Ästhetik kann de Bedeitung awer seng Positioun änneren.
Sou gëtt et op der rietser Säit am éischte Beispill gesat, uewen an deem drëtten an um Enn am véierten. An dësem leschten, ëmmer fir dee selwechte Grond, kann et och op der rietser Säit wéi follegt gesat ginn. Am Fall ass et vun engem vun gegrënnt 214 Radikale vun Chinese Lexikonan, hir Positioun ass d'selwecht wéi normalerweis e Radikal am betraffene Chinese Charakter hätt.
Ex .: + Nôm Charakter 吶 nei (schwätzen) wou déi radikal 口 ass op der lénker Säit.
+ Nôm Charakter 𩾷 quạ (raven, kréit) wou déi radikal 鳥 ass op der rietser Säit.
+ Nôm Charakter 𥵛 nong (flaach, grousst winowing Kuerf) wou déi radikal 竹 ass op der Spëtzt.
+ Nôm Charakter 峼làng (entrails, Häerz) wou déi radikal E Häerzass um Buedem.21
Aussergewéinlech, an e puer Chữ Nomm besteet aus zwee Chinese Charaktere a Kombinatioun benotzt, béid vun hiren Komponente kënnen d'Bedeitung uginn. Mir hunn duerno eng Pure Chữ Nomm. Also Vietnamesesch Morpheme giời or trời (Himmel, Himmel) ass vertruede vun der Chữ Nomm 𡗶, selwer eng Kombinatioun vun zwee Chinese Charaktere Dag an 上An. Et gëtt net emol e wäitsten Hiweiser iwwer Aussprooch.22
Verschiddener Chữ Nôm kann och aus engem signific aus bestoen Chữ Drauwe oder Chinese Charakter mat enger Sino-Vietnamesesch Liesung an enger phonetescher Verbindung aus Chữ Nomm. Also Vietnamesesch Morpheme lời (Wuert, Ried, Ausso) ass vertrueden an Nomm 口 𡗶 vun der komplizéierter Grafik, déi aus de Chinesesche Radikale besteet 口 benotzt wéi bedeitend a vun Chữ Nomm (giời or trời) als fonetesch benotzt.23
Mat dëse puer Ausnahmen, Chữ Nomm vun dëser zweeter Aart sinn aus Bedeitungen an eng fonetesch opgebaut, béid gi vu Chinese Charaktere geholl.24 Wéi och ëmmer e puer Texter an Chữ Nomm besonnesch déi vu kathoulesche Missionären an déi déi vu Kopie reproduséiert goufen, weisen eng Tendenz nëmmen déi phonetesch duerch Ënnerdréckung de signifikant ze behalen.
Hei ass e Beispill zitéiert vun Hồ Ngọc C anẩn.
De Saz: Kuck xưengem Neien (Et existéiert virdrun an elo) war vertrueden an Nomm 𣎏 固 初 尼 vu kathoulesche Missionären wéi follegt: wärend se normalerweis an der Transkriptioun wär Nomm wéi follegt: 固 汖 今 尼 entspriechend zu Hồ Ngọc C anẩn oder wéi follegt: 固 有 汖 哰 geméiss dem Prof. Nguyễn Quang Xỹ a Prof. Vu Văn Kính25.
Dës Vereinfachung vun Chữ Nomm kann allgemeng d'Rechnung gemaach ginn fir d'Noutwennegkeet vun de Kopie vu Nomm Texter fir Zäit ze spueren. Entspriechend zu DươNG Quảvun Hàm, déiselwecht Motivatioun hätt vläicht e puer speziell vietnamesesch verkierzte Forme vu chinesesche Personnagen ënnersträichen, déi fir Representatioun benotzt goufen Chữ Nomm.
Ex .: + Vietnamesesch Morphem LAM (ze maachen) ass vertrueden an Nomm by 爫, verkierzt Form vu chinesesche Charakter 為.
+ Vietnamesesch Morpheme do (ze sinn) ass vertrueden an Nomm by Luo, verkierzt Form vu chinesesche Charakter 羅.26
Zousätzlech zu den uewe genannten Zorte vu Chữ Nomm, nämlech dee vum Chữ Nomm transkribéiert vun engem eenzegen Chinese Charakter an dee vun Chữ Nomm transkriptéiert vun enger Kombinatioun vu verschiddene Chinese Personnagen, soll e speziellen Nimm vun de folgende gemaach ginn Chữ Nomm 𠀪 (khề-kha, [vun der Stëmm] zeechnen an geheien) an 乓 (khệnh khạng, schweier ze sinn; fir lues ze goen wéi eng wichteg Persoun, luet op).27 dës Chữ Nomm vun enger eenzegaarteger Aart goufen vum Prof. Nguyễn Quang Xỹ a Prof. Vu Văn Kính an engem Gedicht an Chữ Nomm by Cao Bá Quát, e Lyriker ënner Keeser Tự Ðức. Geméiss den Autoren vun Tự-Ðiển Chữ Nomm (Wierderbuch vun Chữ nomm), dës zwee Chữ Nomm géif all Analyse un hir Struktur ausléisen. Perséinlech froe mir eis ob si vun de Vietnamesier geschaaft goufen op der Basis vum selwechte Bauprinzip wéi de modernen Chinese Charakter ping pang or Dëschtennis oder ob sou nëmmen e Fall vu rengem Zoufall ass.28
... weider am Abschnitt 4 ...
MÉI GESINN:
◊ CHỮ NÔM oder de fréiere vietnamesesche Skript a seng Vergaangenheet Contributiounen zur vietnamesescher Literatur - Sektioun 2.
◊ CHỮ NÔM oder de fréiere vietnamesesche Skript a seng Vergaangenheet Contributiounen zur vietnamesescher Literatur - Sektioun 1.
◊ CHỮ NÔM oder de fréiere vietnamesesche Skript a seng Vergaangenheet Contributiounen zur vietnamesescher Literatur - Sektioun 4.
NOTIZEN:
21 Dương Quảng Hàm, op. zitéiert, S. 279-279b. - 三 根 谷 徹, 安南 語 [Teng An Nam], 世界 言語 概 說 下 卷, 研究 社, 1955. 三 根 谷 徹, 漢字 ガ ら 口 一 マ 字 へ [Từ chữ Hán chuyển gesonge chữ Latäin], 月刊 百科, 7 Nr 70, 1968, S. 15, 16, 25.
22 Dương Quảng Hàm, Säit 103. Nguyễn Ðình Hoà, op. cotéiert, Säit 272.
23 Dương Quảng Hàm, op. zitéiert. Säit 103. Mineya Toru, ops. zitéiert.
24 Nom Prof. Hoang Xuân Hãn, Chữ nôm war ursprénglech op fonetesche Prinzip baséiert. Spéider gouf et just ideografesch andeems zwee Elementer zesummegefaasst goufen: e fonetescht an e bedeitend, awer virun dëser leschter Etapp huet et e puer wéineg komesch Zeechen gemaach, déi, zousätzlech zu der phonetescher, uginn datt de chinesesche Charakter als fonetesch anescht benotzt gouf. a Bedeitung vum vietnamesesche Morpheme fir vun him an der Nôm vertruede ze sinn.
Hei ass en Auszich aus senger Etude iwwer Girolamo Maiorica senger Nôm Wierker wat d'Saache betrëfft: “Les Vietnamiens ont cherché à améliorer le système en Ënnerscheed deux deuxième catégorie de caractères de la première catégorie par l'accolement aux caractères “phonétiques” d'un signe particulier dont le sens nous reste encore mystérieux. Enfin la dernière amélioration consiste à remplacer ce signe par une partie idéographique qui est un caractère chinois ayant le même sens que le mot Vietnamien qu'on veut transcrire ou ayant un sens générique se rapportant à ce mot Vietnamien. Voici quelques exemples Illustrant Cette méthode. Le sud se dit Nam 𠄼 en Vietnamesesch, mot provenant du caractère Chinois qui se prononce Nan en Chinois actuel. Les Vietnamiens utilisent ce caractère pour transcrire le son et le mot NamAn. Oder il existe en Vietnamien des sons voisins de ce dernier, par exemples Nam qui a deux sens: CINQ et annéeAn. Les Vietnamiens ont trancrit ce son par le même caractère Chinois qui veut dire Sud, parfois en lui accolant un signe particulier. C'est la méthode Purement Phonétique. Pour faciliter la speech et la compréhension du texte, souvent ils adjoignent au caractère précédent, soit le caractère Chinois qui veut dire CINQ pour le sens CINQ, soit le caractère Chinois qui veut dire année pour le sens année. “ Wat dat peculär Zeechen uewen ugeet, huet de Prof. Hoang Xuân Hãn huet déi folgend Notiz bäigefüügt “J'ai décelé sept de ces signes, dont deux semblent se retrouver dans les caractère de Si-Hie bezilt qui existait au Nord-ouest de la Chine de l'époque des T'ang jus-qu'à la fin des Song, ce qui me fait penser que les écritures locales des pays limitrophes de la Chine du temps des T'ang pourraient avoir une origine commune d'ordre administratif".
Hoang Xuân Hãn, “Giroloam Maiorica, ses oeuvres en langue Vietnamienne Conservées à la Bibliothèque Nationale de Paris“. Archivum Historicum Societatis Iesu Extractum e vol. XXII, 1953. Institutum Historicum SI Roma, Borgo Santo Spirito, 5 Säit 206.
25 Hồ Ngọc Cẩn, op. cotéiert Säit 166. Nguyễn Quang Xỹ, Vũ Văn Kính, op. zitéiert, S. 165, 508, 859.
26 Nom Prof. Kono Rokuro, déi vietnamesesch verkierzte Form 爫 gläicht dem verkierzte Form vum Charakter fir dat koreanescht Verb 為 {ha "ze maachen“} An der sougenannter su am antike Korea. Den chữ Nôm Charakter, huet hien derbäigefouert, ass eng verkierzt Form vum Charakter deen fir d'Wuert benotzt gouf 羅 {do "sinn“}. Dëst erënnert eis och un déi ähnlech Ofkierzung op der Koreanesch su (). Kono Rokuro, op. zitéiert Säit 101. Kuckt och Mineya Toru, Annango, Säit 860.
27 Nguyễn Quang Xỹ, Vũ Văn Kính, op. zitéiert, Léiw Néi (Virworf) Säit viii.
28 Kanagae Nobumitsu, 鐘 ヶ 江信光: 中國 語 辭典 - Zhonguo Yu cidian [Tung Tung Trung Quốc], 大學 書 林, 昭和 四十 七年 [1972], S. 612.
NOTIZEN:
** Den Titel vun de Sektiounen, fett Texten an de Featured Sepia Bild gouf vum Ban Tu Thu festgeluecht - thanhdiavietnamoc.com.
◊ Quell: Institut fir Sino-Nom Studien.
BAN TU THƯ
03 / 2020