NÔM Demotesch Skript

5556 Views

"Chữ Nôm, ass déi antik ideografesch vernifizéiert Schrëft vun der Vietnamesesch Sprooch. No der Vietnamesescher Onofhängegkeet vu China am Joer 939. chữ Nomm, en ideografescht Skript dat vietnamesesch Ried duerstellt, gouf zum nationalen Skript. Fir déi nächst 1000 Joer - vum 10. Joerhonnert an an den 20. - ass vill Vietnamesesch Literatur, Philosophie, Geschicht, Gesetz, Medizin, Relioun a Regierungspolitik geschriwwe ginn Nôm SkriptAn. Wärend den 24 Joer vun der Tây-Sơn Keeser (1788-1802), all administrativ Dokumenter goufen ageschriwwen Chữ NômAn. An anere Wierder, ongeféier 1,000 Joer Vietnamesesch Kulturgeschicht ginn an dësem eenzegaartege System opgeholl.

Dëse Patrimoine ass elo bal verluer. Mam 17. Joerhonnert Advent vu quốc ngữ - dem modernen Roman-Stil Skript -Nôm Alphabetiséierung lues a lues gestuerwen. Déi franséisch Kolonialregierung huet géint hir Notzung decidéiert. Haut kënne manner wéi 100 Geléiert weltwäit liesen Nomm. Vill vun der grousser, geschriwwener Geschicht vu Vi historyt Nam ass effektiv net zougänglech fir déi 80 Millioune Spriecher vun der Sprooch. “¹

"Chữ Nôm (𡨸喃, IPA: [cɨ̌ˀ nom], wuertwiertlech "Südzeechen"),² a fréieren Zäiten och genannt ginn Chữ Nam (𡨸南) oder Qu an (國音, “Nationale Sound“), Ass e logographescht Schreifsystem fréier benotzt fir den Vietnamesesch SproochAn. Et huet de Standard Satz klassesch benotzt Chinese Charaktere ze vertrieden Sino-Vietnamesesch Vocabulaire an e puer gebierteg vietnamesesch Wierder, wärend nei Charaktere goufen um chinesesche Modell erstallt fir aner Wierder duerzestellen.³

Och wann formell Schreiwen am Vietnam klassesch Chinesesch gemaach gouf,⁴ bis zum fréie 20. Joerhonnert (ausser fir zwee kuerz Interluden), chữ Nomm gouf wäit verbreet tëscht dem 15. an dem 19. Joerhonnert vun der Vietnam kultiverter Elite, abegraff Frae, fir populär Wierker benotzt, vill am Vers. Ee vun de bekanntste Stécker aus der vietnamesescher Literatur, Den Tale vu Kiều, gouf komponéiert an chữ Nomm.

An den 1920er Joren huet d'Latin-baséiert Vietnamesesch Alphabet erstallt vu Jesuitemissiouner chữ Nomm als de léifste Wee fir Vietnamesesch opzehuelen. Wärend Han Charaktere ginn nach ëmmer fir dekorativen, historeschen a feierleche Wäert benotzt an als Gléckssymboler, Nôm Charaktere sinn an all aner Funktioun am moderne Vietnam zugonschte vum Alphabet an Onbenotzung gefall. D'Aufgab fir Erhaalung a Studie vu vietnameseschen Texter geschriwwen an Nomm (awer och klassesch Chinesesch Texter aus Vietnam) gëtt vun der Institut vun Hán-Nôm Studien zu Hanoi. “⁵

... aktualiséiert ...

NOTÉIERT:
¹Quell: Vietnamesesch Nom Preservation Foundation.
²Nguyễn, Khuê (2009). Chữ Nôm: cơ sở và nâng cao. Ho Chi Minh City National University Verlag. p. 5 mécht.
³"Chữ-nôm Skript". Omniglot.
⁴Nguyễn, Tri Tài (2002). Giáo trình tiếng Hán. Tập I: Cơ sở. Ho Chi Minh City National University Verlag. p. 5 mécht.
⁵Source: D'Wikipedia Enzyklopedie.